Shit, ze hebben een willetje

‘Ik ben twee, dus ik zeg nee!’, een uitspraak die jonge ouders maar al te goed herkennen. Voor mij is het al weer een tijdje geleden, maar ik herinner het me nog goed. Tjonge, wat kan een kind van twee eigenwijs en koppig zijn. Het zou me niet verbazen als menig manager of directeur in opperste frustratie tegen zijn of haar tweejarige vlees en bloed heeft geroepen: ‘Hou op! Je lijkt Van Bokhoven wel!’ Waarop de andere ouder van het kind verbaasd kijkt en vraagt: ‘Van Bokhoven? Wie is dat nou weer?’, en de leidinggevende beschaamd moet erkennen dat het één van zijn of haar medewerkers is.

Tja, want op tweejarige leeftijd begint de ellende. Een kind van twee ontdekt dat hij een eigen willetje heeft. Een willetje dat niet meer weg gaat, meestal groeit het zelfs uit tot een echte wil. Hoewel je als werkgever nog best wat mogelijkheden hebt om het willetje van je medewerkers te onderdrukken, bijvoorbeeld door bonussen of salarisverhogingen te beloven of door aan een echte angstcultuur te werken, zit er een grens aan je mogelijkheden. Soms willen medewerkers gewoon niet wat jij wilt. Als een nukkig kind van twee slaan ze hun armen over elkaar, zeggen ‘nee’ en draaien je hun rug toe. Soms fysiek, maar vaak mentaal. Dat laatste is het ergste. Want beperkt door het sociale Nederlandse ontslagrecht heb jij geen middelen om goedkoop van een mentaal mokkende ‘Van Bokhoven’ af te komen.

De vraag is dan: kunnen we er ook anders naar kijken? Schijnbaar heeft het ‘willetje’ het strenge evolutionaire selectieproces overleeft. Het zal dus wel ergens goed voor zijn. Bovendien lijkt het een feit te zijn: gezonde mensen hebben een gezond eigen willetje. Je verzetten tegen feiten is niet handig. Dat kost alleen maar energie en levert niks op. In plaats van ons er tegen te verzetten, zullen we het moeten accepteren: andere mensen hebben, net als jijzelf, een eigen willetje. Punt.

Als dat accepteren je gelukt is, dan komt de oplossing voor veel problemen ook inzicht. Je kunt namelijk hele inspirerende gesprekken voeren over wat mensen willen. Wees nieuwsgierig. Vraag ze waarom ze eigenlijk in je team willen zitten, waarom ze bij je bedrijf willen werken, waarom ze je klanten willen helpen. Niet moeten. Nee, willen. Want volwassen mensen moeten niet zo veel. Dat is ook een feit. Accepteer dus niet dat mensen zeggen dat ze wel moeten, niet anders kunnen.

Ga het gesprek met de Van Bokhovens in je organisatie aan. Er zijn misschien dingen die ze niet willen, maar er zijn nog veel meer dingen die ze wel willen. Dan blijkt vaak dat een medewerker die helemaal vastgelopen is graag ook wel anders wil, maar niet weet hoe. Of dat de meest kritische persoon wel achter het gewenste resultaat van een verandering staat, maar het op een andere manier wil realiseren.

Verken samen met je mensen wat ze willen en hoe zij met dat willetje een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan je organisatie. Zo lang wat zij willen in lijn is met wat de organisatie wil, is dat verreweg de effectiefste vorm van leiderschap. Ze nemen dan namelijk zelf het stuur in handen. En op die manier houd jij mooi wat tijd over die je aan je puberende kinderen kunt besteden.

Geschreven door Gabe
1 februari 2012

Lees verder

Wie zorgt er voor de CEO?

Wie zorgt er voor de CEO?

Eindbaas zijn van een bedrijf of organisatie kan in goede tijden al eenzaam zijn. De uitdagingen zijn nu groot en niemand heeft de kant en klare antwoorden. Ik heb de kant en klare antwoorden ook niet, maar kan je wel helpen om er dichterbij te komen.