Verandermanagement is net zo echt als Sinterklaas

Ik ga een groot geheim met je delen. Bereid je voor op een schok. Hier komt ie: verandermanagement bestaat niet. Zo, dat is er uit. Misschien geloof je niet echt wat je nu leest. Of je voelt een zelfde soort verzet als toen je ouders je geloof in Sinterklaas in een paar zinnen volledig de grond in boorden. Dat kan niet waar zijn! Maar toch knaagt er misschien wel iets…

Geloven dat je verandering kunt managen is hetzelfde als geloven in Sinterklaas. Hoewel het niet echt Sinterklaastijd is, lijkt het me toch een goede metafoor. Er zijn namelijk genoeg redenen om aan te nemen dat de goedheiligman werkelijk bestaat. Tegenwoordig is zelfs zijn reis naar Nederland te volgen op TV. Kinderen weten het zeker: ‘de proof of the Sint is in the shoe!’ De winterpeen is weg, het cadeautje en de pepernoten zijn zo echt als het maar kan.

Verandermanagement is een illusie in dezelfde categorie. De illusie dat verandering zich laat managen. Die illusie houden we stevig in stand: er zijn verandermanagers, cultuurveranderprogramma’s en er zijn zelfs professoren die zich er mee bezig houden. We zijn er zo druk mee bezig, dat we er zelf in zijn gaan geloven. Maar we kunnen verandering niet managen, niet beheersen, hoe hard we het ook proberen. Vaak is het zelf zo dat hoe harder we aan een verandering trekken, hoe sterker de huidige situatie blijft bestaan. Mensen gaan met hun hakken in het zand, er zijn onverwachte complicerende zaken. Het werkt niet. Waarom blijven we het dan wel doen?

Om wel even bij de tijd van het jaar te blijven: het zou me niet verbazen als iemand verandermanagement ooit als 1-aprilgrap heeft verzonnen. Na een wekenlange voorbereiding stond hij op 1 april hij extra vroeg op. Vandaag was de dag van de onthulling, hij ging vertellen dat het een grap was. Dat het onmogelijk was. Hij smeerde zijn boterhammen en stapte op zijn fiets naar het werk. Hij zou mooi op tijd aanwezig zijn om de voorbereidingen te treffen voor de grote bijeenkomst in de bedrijfskantine. Hij hoopte dat hij niet in zijn broek zou plassen van het lachen om de ontredderde gezichten van zijn collega-managers en personeel. De voorpret bracht een grote grijns op zijn gezicht. Jammer dat de vrachtwagenchauffeur niet oplette. De grappenmaker was op slag dood. Plechtig beloofden zijn collega’s op de begrafenis om “zijn werk af te maken”.

Sindsdien houden ons zelf keer op keer voor de gek. Vanuit de overtuiging dat we verandering kunnen beheersen. We dichten ons daarmee veel meer invloed toe dan we in werkelijkheid hebben. Als de werkelijkheid niet past bij onze verwachtingen, dan geven we onszelf het voordeel van de twijfel. Of we gaan een stap verder, we proberen werkelijkheid aan te aanpassen aan onze eisen. Dan kopen we zelf onze cadeautjes wel… En pepernoten. En de winterwortel voor Americo verdwijnt stilletjes in de hutspot.

Ik stel voor dat we onze overtuiging, ons diepe geloof in verandermanagement los laten. Om dan eens te kijken wat er overblijft en wat we wel kunnen doen. Mijn eerste constatering is dan al een mooie: verandering gaat vanzelf, de hele wereld verandert continu… Mijn andere gedachten over veranderen en ontwikkeling kun je lezen op dit blog. Veel plezier, laat je inspireren en reageer!

Geschreven door Gabe
4 april 2011

Lees verder